คํากลอนสอนใจ

มืศัตรู แม้เพียงหนึ่ง ถึงน้อยนิด
แต่มีพิษ มากมาย ร้ายนักหนา
อาจทำร้าย เราได้ ทุกเวลา
ควรเสาะหา ทางแก้ไข ในทันที

มีเพื่อนดี หนึ่งร้อย น้อยไปนิด
อาจช่วยกิจ การใหญ่ ไม่ได้ผล
มีศัตรู ร้ายกาจ เพียงหนึ่งคน
ก็มากล้น ด่วนแก้ไข อย่าให้มี

อยู่คนเดียว เปลี่ยวกาย ไม่สนุก
ถ้าอยู่สอง ครองทุกข์ แต่สุขสันต์
เที่ยวคนเดียว หงอยเหงา เศร้าทั้งวัน
นวดให้กัน ปวดหาย สบายตัว

ยามยากจน ข้นแค้น แสนสาหัส
สารพัด ย่ำแย่ สุดแก้ไข
ถ้ามีใคร มาช่วย ด้วยจริงใจ
จดจำไว้ คนนั้นแหละ เพื่อนแท้เรา 

ถ้าผัวดี เมียดี นั้นดีแน่
ถ้าเมียดี ผัวแย่ พอแก้ไข 
ถ้าผัวแย่ เมียดี มีทางไป 
ถ้าเมียแย่ ผัวไม่เอาไหน ไปคนละทาง

คนฉลาด เปลี่ยนใจ ได้ทุกเมื่อ
ถ้าเปลี่ยนเพื่อ สิ่งดีดี ที่เหมาะสม
แต่จิตใจ ของคน โง่งายงม
ถึงล่มจม ก็จะไม่ เปลี่ยนใจตน

ถ้าทำดี ดีไม่ได้ ให้รอก่อน
อย่าใจร้อน โวยวาย ทำขายหน้า
ดีบางอย่าง ให้ผล เห็นทันตา
ดีบางอย่าง ให้ผลช้า ต้องรอนาน

งานยิ่งมาก ยิ่งดี บารมีเกิด
ทำไปเถิด ไม่นานนัก จักเห็นผล
ไม่ต้องง้อ งอนใคร ให้ช่วยดล 
รอให้ผล งานออก บอกเราเอง

คิดอะไร ไม่สนิท เท่าคิดถึง
มันซาบซึ้ง ตรึงใจ หาใดเหมือน
ภาพก่อนเก่า คราวหลัง ยังติดเตือน
คิดยิ่งเหมือน เราใกล้ชิด สนิทกัน

จงทำตาม ที่ฉันสอน ไปก่อนเถิด
อย่าเตลิด ไปตาม ฉันทำอยู่
ฉันสอนตาม คำสั่งสอน บรมครู
ฉันทำอยู่ คุกถาม ความจนรอ

ถ้ารอให้ ตัวดีก่อน ค่อยสอนเขา
ชาตินี้เจ้า คงสอน ใครไม่ได้
ปุถุชน ความชั่วดี มีทุกราย
จะสอนใคร ต้องสอนก่อน เข้านอนโลง

เป็นคนดี เป็นได้ ง่ายนักหนา
เพียงรักษา ศีลห้า เป็นนิจศีล
เป็นคนชั่ว ต้องออกแรง ยื้อแย่งกิน
ทำผิดศีล เสี่ยงตาย ได้คุกนอน

คนผู้ดี มีอยู่ ทุกหย่อมหญ้า
คนชั่วช้า มีอยู่ ทุกแห่งหน
ทุกประเทศ ยังมี ขโมยโจร
จะคบคน ประเภทไหน ให้ไตร่ตรอง

คนรักดี รักงาม ได้หามจั่ว 
คนรักชั่ว รักทราม ได้หามเสา
คนคุมงาน ได้ชี้มือ ถืองานเบา
คนรับเหมา ได้งานมา หาคนงาน

อยากมีสุข ดับทุกข์ใจ ให้ได้ก่อน
เลิกอาวรณ์ รูปรสกลิ่น สัมผัสเสียง
ดับอารมณ์ ข่มใจ ไม่ลำเอียง
จะสุขเที่ยง แท้จริง อิงนิพพาน

ทุกข์กายนั้น พออยู่ได้ ไม่แตกดับ
ยังพอรับ หลบลี้ หลีกหนีได้
ปัจจัยสี่ มีพร้อมแล้ว อยู่สบาย
แต่ทุกข์ใจ สุดจะลี้ หลีกหนีเอย

ความระแวง สงสัย เข้าใจผิด
เป็นยาพิษ มิตรไมตรี ที่สดใส
ถ้ารักกัน ชอบกัน จงมั่นใจ
เลิกสงสัย เลิกระแวง รู้แบ่งปัน

ถ้าแคบนัก มักคับ ขยับยาก
ถ้ากว้างมาก เกินไป ก็โหรงเหรง
ถ้าสูงนัก มักได้ โหนโตงเตง 
ถ้าต่ำนัก มักถูกเฉ่ง จมบาดาล