คํากลอนสอนใจ

การนินทากาเลเหมือนเทน้ำ
ไม่ชอกช้ำเหมือนเอามีดไปกรีดหิน
แม้องค์ปฎิมายังราคิน
มนุษย์เดินดินหรือจะสิ้นคนนินทาฯ

มีสลึงพึงประจบให้ครบบาท
อย่าให้ขาดสิ่งของต้องประสงค์
จงมักน้อยกินน้อยค่อยบรรจง
อย่าจ่ายลงให้มากจะยากนานฯ

อันนารีรูปงามทรามสวาท
ถ้าแม้ไร้มารยาทอันงามสม
คงไม่มีชายใดจะอบรม
มีแต่ชมเพื่อพลางแล้วร้างไป

อันรสปากหากหวานก็หวานเด็ด
บรเพ็ดก็ไท่ทากเท่าปากขม
มีดว่าคมก็ไม่คมเท่าปากคม
รสหวานขมคมไม่มากเหมือนปากคนฯ

อันรักกันอยู่ไกลถึงขอบฟ้า
เหมือนชายคาเข้ามาเบียดดูเสียดสี
อันชังกันอยู่ใกล้สักองคุลี
ก็เหมือนมีแนวป่าเข้ามาบังฯ

เวลาใดทำใจให้ผ่องแผ้ว
เหมือนได้แก้วมีค่าเป็นราศี
เวลาใดทำใจให้ราคี
เหมือนมณีแตกหมดลดราคาฯ

อันรักษาศีลสัยต์กัตเวที
ย่อมเป็นที่สรรเสริญเจริญตน
ทรลักษณ์อกตัญญูต่อเขา
เทพเจ้าก็จะแช่งทุกแห่งหนฯ

ใช่ญาติมิตรสนิทเนื้อเขาเกื้อหนุน
ควรคิดคุณท่านกว่าจะอาสัญ
ถึงไม่มีสิ่งใดจะให้ปัน
อุตส่าห์หมั่นสรรเสริญเจริญพรฯ

คืนและวันพลันดับก็ลับล่วง
ท่านทั้งปวงจงอุตส่าห์หากุศล
พลัยชีวิตคิดถึงรำพึงตน
อายุคนนั้นไม่ยืนถึงหมื่นปี

แม่น้ำคุ้งคดเคี้ยวก็ควรจร
ไม้ที่คดเข้าทำศรก็เชื่อได้
เหล็กที่คดทำเคียวเกี่ยวข้าวได้
อันคนคดนี้เห็นไม่ต้องการงาน

อันอ้อยตาลหวานลิ้นแล้วสิ้นซาก
แต่ลมปากหวานหูไม่รู้หาย
ถึงเจ็บอื่นหมื่นแสนไม่แคลนคลาย
เจ็บเจียรตายเพราะเหน็บให้เจ็บใจฯ

แมลงภู่เป็นคู่ของบุษบา
โบราณว่ามีจริงทุกสิ่งสม
หญิงกับชายเป็นคู่ชูอารมณ์
ทั้งปฐมกัปป์กัลป์พุทธันดร

ใครจะไว้ใจอะไรไว้ใจเถิด
แต่อย่าเกิดไว้ใจในสิ่งห้า
หนึ่งอย่าไว้ใจทะเลทุกเวลา
สองสัตว์เขี้ยวเล็บงาอย่าไว้ใจ
สามผู้ถืออาวุธสุดจักร้าย
สี่ผู้หญิงทั้งหลายอย่ากรายใกล้
ห้ามหากษัตริย์ทรงฉัตรชัย
ถ้าแม้ใครประมาทอาจถึงตายฯ

อันกำเนิดเกิดมาในสากล
ใครจะพ้นมรณาก็หาไม่
จงระงับดับความอาลัย
ถึงโศกไปใช่ที่จะเป็นมาฯ

การแต่งงานเป็นเรื่องง่าย
แต่การครองเรือนมันเป็นเรื่องยาก

เราซื้อนาฬิกาได้
แต่เราไม่สามารถซื้อเวลาได้

อย่าเก็บอดีตมาทําร้ายตัวเอง
แต่จงหัดที่จะเรืยนรุ้จากมัน

ความจริงของคนๆหนึ่ง
ไม่ใช่ความจริงของคนทั้งหมด